İzmir 1900, 19. Yüzyıl sonlarında İzmir’deki kozmopolit yaşamın varlığına
dikkat çekmek üzere tasarlanmış bir masa oyunudur.
İzmir, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında İmparatorluğun batıya açılan yüzü ve
en gelişmiş şehirlerinden biridir ve günümüzden bir bakışla İzmir'in bu "İstanbul kadar" hareketli, çok kültürlü ve çok renkli yapısına bir oyunla dikkat çekmek
oldukça eğlenceli olabilir.
Bir araştırma projesi olarak başlayan bu çalışma, ulaşılan bilgilerin olası hedef kitleye verimli iletimi söz konusu olduğunda, kullanıcının dönemin şehir yaşamını
kendi deneyiminde hissedebileceği bir oyuna dönüşerek sonuçlanmıştır.
2020 yılında bir doktora tezinin uygulama çalışması olarak,
görsel açıdan yenilenerek son haline ulaştırılmıştır.
İzmir 1900 oyunu, dönemin İzmir şehir planından destek bulan bir harita tahtası üzerinde,
çeşitli görevleri yerine getirerek oyunu kazanmaya çalışan
8 karakterin hamleleri etrafında kurgulanır.
Araştırma verilerinden kaynak bularak dönemin sosyal yaşamı, insan ilişkileri,
sokak düzeni ve önemli yapıları hakkında bilgi vermenin asıl hedef olduğu oyun kurgusu, günümüzde İzmir’de yasayan ya da İzmir’i biraz da olsa deneyimleme şansı bulmuş,
20 – 40 yaş aralığındaki kişilere yöneliktir. Hedef grup, seçtikleri karakter planında,
karakterlerin olası yaşam alışkanlıklarından destek bulan günlük görevleri yerine getirerek yaşamlarını sürdürmeye çalışırlar.
İzmir 1900 oyun karakterleri
8 Karakter, oyun tahtasında 8 kenarda konumlanmış İzmir'in belirgin mahalle ve bölgelerinde yaşamaktadırlar ve gerçekte var olan yaşamlardan referans alınarak planlanmışlardır. İngiliz, Ermeni ve Türk tüccarlar, Fransız otel işletmecisi, dul bir konak hanımı, Hollandalı gezgin, Rum tavernacı ve Musevi gümrük görevlisi... Müslim ve Gayri müslim Osmanlı Tebası ve Frenk aileler...
Dönemi belgeleyen fotoğraflardan referansla, şehirde yaşayan farklı etnik grupların giyim tarzları ve imaj tercihleri analiz edilmiş, karakter tasarımları bu ayrıntılar esas alınarak gerçekleştirilmiştir.
Harita etrafında konumlanmış yapılar, oyuncuların günümüz İzmir'i ile bağlantı kurabilecekleri gerçek görüntüler ile illüstre edilmiştir. Haritanın merkezi döneminde ve günümüzde İzmir'in merkezi olan Konak meydanına ayrılmış ve 100 yıldır ayakta duran günlük yaşamın önemli binalarıyla çevrelenmiştir.
Her oyuncunun "talih" kutularına geldikçe çekmeleri gereken talih(görev) kartları,
oyunun başında sunulan sembolik paraları ve motivasyon taşları vardır.
Bu temsili unsurlar, İzmir’de 1900 yıllarında günlük yaşamın en önemli parametrelerinden olan
ticari ilişkiler ve aktif sosyal hayat'a vurgu yapar. Görevlerini tamamlarken oyuncular,
paralarını arttırmaya ve motivasyon taşlarını tüketmemeye çabalarlar. Kat ettikleri yollar üzerinde,
attıkları zara göre kazanabilecekleri sosyal etkinliklerle(sinema, tiyatro, gezinti) motivasyon taşlarını biriktirir,
ya da ticari hamleleriyle sembolik paralarını çoğaltabilirler. Böylece maddi kazançlar ya da başlarına gelen talihsiz olaylarla yaşayacakları maddi manevi kayıplar, oyuncuların İzmir 1900 oyununda kalma sürelerini belirler.
Özgün oyun tahtası
Oyuncular, attıkları zarla kırmızı kutulara geldiklerinde, kırmızı soru katlarından bir tane çekerler. Bu kartlar İzmir'in ilklerine dair önemli ve eğlenceli bilgiler içerir. Oyuncular gerek günlük bilgileriyle eşleştirerek gerekse internetten kısa bir arama yaparak cevaplara ulaşabilirler.
İzmir 1900 oyunu - kutu arkası
